Ik ben op de helft van honderd dagen buurtonderzoek. Hoera! Tijd voor de tweede tussenbalans. Ik heb 
vier maanden over vijftig dagen gedaan. Dat komt neer op zo’n drie verhalen per week. Tijdrovender dan ik van tevoren dacht. Als ik in hetzelfde tempo door ga, dan ben ik eind april klaar met mijn research, neergeslagen in naar schatting 240 pagina’s. Zal ik er een boek van maken? Over hoe ik acht maanden spitte op 68 hectare. En welke fotograaf of illustrator, woonachtig in Middelland, wil mee doen? Tot nu heb ik via deze blog met minstens vijftig Middellanders gesproken, en meer dan twintig mensen die actief bij de buurt betrokken zijn, maar er niet wonen. Onder hen bevonden zich mensen van onder meer Eritrese, Poolse, Surinaamse, Bulgaarse, Indiase, Marokkaanse, Turkse, Syrische en Afghaanse afkomst. De verhalen van de laatste 25 dagen die met name bij mij zijn blijven hangen gingen over de confectiefabriek (Dag 27); de buren (Dag 30); het Stadmaken (Dag 34); de economieles (Dag 41); Mathenesserlaan wordt winkel- en voetgangersgebied (Dag 44): het bezoek van socioloog Saskia Sassen (Dag 45) en het interview met de buurtdokter (Dag 49).
Wijkpaleis
Op 22 december organiseerde ik samen met Marieke Hillen de vijfde Middellandman-talkshow in het Wijkpaleis. Dat werd een mooie avond, die in het teken stond van ‘het nieuwe maken’. Eten maken, timmeren, werken met textiel en niet te vergeten lol maken. Daar biedt het Wijkpaleis volop ruimte voor. Er kwamen veel mensen af op de oliebollen die ik bij de beroemde kraam van Richard Visser, een stukje verderop, had gekocht. In het thema ‘maken’ ga ik mij nog verder verdiepen. Het gesprek met de architect Daan Zandbelt legt een duidelijke relatie tussen de activiteiten van het Wijkpaleis en de komende Biennale (IABR 2016). Die vindt in het voorjaar van 2016 plaats in de Fenixloods, en staat in het teken van de Next Economy. Els Desmet maakte mij attent op het curator-statement van Maarten Hajer. Een helder verhaal over het perspectief van de stad als publiek domein. Middelland lijkt de plek bij uitstek om met de Next Economy te experimenten.
David van Reybrouck
Bij het nadenken over goede voornemens voor 2016 werd ik geholpen door mijn held David Van Reybrouck. Deze sympathieke Belg gaf in het TV-programma Buitenhof op 27 december 2015 een soort gastcollege over grote actuele thema’s. Gaat dat zien! Er zijn weinig mensen waarmee ik me zo sterk verwant voel als met hem. Ik probeer zijn uitspraken samen te vatten.
Van Reybrouck roept op om in tijden van crisis het gesprek met de bevolking aan te gaan in plaats van paniekmaatregelen te nemen. Bij zijn burgerschaduwparlement in België, de G1000, bleek dat de burgers zich het meeste zorgen maakten om het thema migratie. Verrassend daarbij was dat hun aanbevelingen om daar wat aan te doen niet extreem waren maar tot consensus leidden. David waarschuwt voor het ontstaan van een apartheidssamenleving. “We moeten kiezen tussen immigratie en integratie. Een selectieve vorm van immigratie is nodig om het integratieproces beter te laten verlopen. Denk en spreek over vormen van tijdelijk asiel. In de meeste landen mag je blijven of moet je weg. Dat werkt veel minder goed. Nederland heeft de koloniale kater nog niet verwerkt. In de praktijk kan dat tot alledaags racisme leiden en daar gaan veel mensen onder gebukt. Wie niks meer te winnen heeft, heeft niks meer te verliezen. Je ziet een groei van wrok, frustratie en nog meer wanhoopsdaden. Het beleid van de overheid als reactie hier op wordt meer gekenmerkt door beteugeling van de terreur dan dat de aanpak stoelt op psychologische inzichten. Mensen vertrouwen de politiek niet meer, maar er is ook sprake van angst van de politieke leiders voor het volk. Ik zou niet goed slapen, als politicus, nu twee derde van de kiezers blijkens onderzoek van Transparency politieke partijen als corrupt beschouwt. We moeten instrumenten vinden om de leiders te helpen leiden. Ik geloof dat gewone mensen in staat zijn de toekomst van hun land te vertellen.”
Zijn woorden stimuleren mij om er in 2016 in Middelland weer enthousiast tegen aan te gaan. Hoe kunnen we de vastgeroeste politici voor onze ideeën winnen? Moeten we beleidsmatig gaan kiezen tussen immigratie en integratie? Goeie vraag. En in hoeverre speelt ons koloniale verleden ons in onze bejegening van de migranten nog parten?
Agenda 2016
Ik kijk naar wat er voor 20016 allemaal op stapel staat.
Om te beginnen de manifestatie ‘Rotterdam viert de stad’ met een openingsdebat over ‘Rotterdam, the neverending story’ op 21 januari in het Timmerhuis. Daarnaast de Architectuur Biennale in het voorjaar op Katendrecht.
Wat betreft De Middellandman ziet het programma er als volgt uit:
- Op 7 januari is er om 19.00 uur een vluchtelingenontmoeting in de Graaf Florisstraat 88a. Thema: design.
- De zesde talkshow van De Middellandman in de confectiefabriek. Thema: identiteit. Datum en uitnodiging volgen spoedig.
In het voorjaar staat er een reeks TV-talkshows over het thema ‘stad’ gepland vanuit Middelland. Binnenkort meer hier over.
Mijn dagboeken wil ik de komende tijd wat meer – via week-thema’s – gaan richten op sociale thema’s en de allochtonen in onze wijk.
O ja, en nog een gelukkig nieuwjaar allemaal.
