Middelland zou wel eens een cruciale rol kunnen gaan spelen in de toekomstige ontwikkeling van het Rotterdamse wijk- en buurtbeleid na het verdwijnen van de deelgemeenten. Dat valt op te maken uit de slotopmerkingen van burgemeester Aboutaleb bij zijn bezoek aan de wijkbijeenkomst op 7 maart in het recereatiecentrum Oostervant, over de Mooi, Mooier, Middelland-begroting voor de komende drie jaar. Hij vroeg de aanwezigen nadrukkelijk om een nauwkeurige beschrijving van het cocreatieproces, met de bedoeling om de discussie aan te gaan met de gemeenteraad en het college van B en W over de mogelijkheid om met het Middelland-model ook elders in Rotterdam aan de slag te gaan.
Een tweede strategische opmerking van de burgemeester sloeg op de door hem voorspelde en bepleite verandering van het politieke landschap. Hij zei:”De tijd dat de regering uitmaakte waar de euro’s naar toe gaan is voorbij.” Daarmee doelt Aboutaleb op de geleidelijke verschuiving van de macht van de staat naar de stad. Hij lijkt die lijn door te willen trekken naar de wijk en de buurt. In het boek ‘If mayors rule the world’ van de Amerikaanse filosoof Benjamin Barber gaat het over burgemeesters als de nieuwe leiders. “Steden zijn veel beter afgestemd op de problemen van vandaag (dan natiestaten). Ze hebben geen grenzen en zijn multicultureel. Gemiddeld zegt wereldwijd 30 procent van de burgers de overheid te vertrouwen, soms veel minder. Het vertrouwen in burgemeesters is 60, 70 procent”, zegt Barber in het AD van 17 februari 2016. Een aantal burgemeesters in Nederland, vooral van Gijzel (Eindhoven) en Aboutaleb, maar ook van Aartsen (Den Haag), van der Laan (Amsterdam) en ook de oud-burgemeester Cohen zijn zich heel bewust van deze veranderende verhoudingen. Begin september wordt in Den Haag een wereldparlement van burgemeesters opgericht. Er is een nieuwe politiek aan het ontstaan waarbij de macht meer gedecentraliseerd wordt en de burgers het heft meer zelf in handen gaan nemen. De kiem daarvan is in Rotterdam West goed zichtbaar. Ik denk dat Aboutaleb liever een rol in dit proces wil spelen dan wijken voor de verleding om terug te keren naar de oude politiek.
Terug naar de wijkbijeenkomst over de begroting van MMM. Die begon met het presenteren van de nieuwe cijfers van het wijkprofiel door de vertrekkende stadsmarinier Marcel van der Ven. Met alle onderzochte onderdelen, de veiligheid, de fysieke ontwikkelingen en het sociale aspect, gaat het de goede kant op. “Beweging [verhuizing] binnen de wijk”, zegt van der Ven, “scoort negatief.” Vreemd. Verschillen tussen de objectieve en subjectieve veiligheidsbeleving ontstaan onder andere omdat niet iedereen aangifte doet van inbraken, overvallen en straatroven. De diefstal van bakfietsen lijkt te zijn verminderd.
Er waren aardig wat bewoners naar de Oostervant gekomen en wederom was er sprake van een slimme, professionele en geoliede invulling van het programma. Er was een heldere online presentatie van de cijfers, aangevuld met een vrolijke map. Daarin zaten een formulier om mee te doen met MMM, een verhaal met veel gestelde vragen over MMM, een lijst met contactgegevens van de werkgroepen en vijf vellen met begrotingscijfers.
De werkgroepen koppelden in korte presentaties de cijfers aan de plannen, toegespitst op de vraag wat de bewoners er aan hadden en hoe men er aan mee kan doen. Zo organiseert huiskamer de Oranjerie in de Volmarijnstraat een sociaal-juridisch spreekuur, krijgen de bewoners € 10,00 van de werkgroep leefbaarheid om kleine plannetjes te maken, kun je alle intiatieven volgen via de Gebiedsgids Delfshaven en start er een vacaturebank om te solliciteren op werk dat uit alle plannen voortvloeit.
Het is slechts een greep uit wat sommigen de ‘quick wins’ noemen. Waarom werd afgestapt van het aangekondige voornemen om de bewoners de gelegenheid te bieden om vragen te stellen, was me een raadsel en een gemiste kans om de cocreatie serieus te nemen.
De burgmeester was positief over MMM. “ Het gaat om de vraag hoe je de buurt denkt te verbeteren. Dat zijn uw keuzes. Ook als het mis mocht gaan. Ik moet nog zien dat de gemeenteraad hier nee tegen zegt.” Over de ‘verdunning’ van de overlast aan de ’s-Gravendijkwal zei hij dat daar eerder besluiten over zijn genomen, dat we van de grootschaligheid af moeten en dat als de kosten lager uitvallen het daarmee vrij komende geld voor andere buurtideeën kan worden ingezet. Aboutaleb vond het communicatiebudget aan de hoge kant en stelde voor om het AD en/of RTV Rijnmond als communicatiepartner te benaderen. Ik weet niet of we dat zouden moeten willen. Door de crisis en de bezuinigingen bij de media zal de samenwerking geen geld opleveren. De media lijken nie echt geïnteressseerd in wat zich in de wijken afspeelt. Waren ze vanavond hier? Maar principiëler, er is veel voor te zeggen om lokale media vooral onafhankelijke kritische waakhonden te laten zijn.
