Iedere zondagmiddag neem ik een paar uur de tijd om de NRC, de Volkskrant en het AD nog eens systematisch door te spitten en allerlei stapeltjes te maken. Steevast vormt zich daarbij een stapeltje artikelen over Rotterdam, maar ook een stapeltje bestaande uit stukken die op een of andere manier op Middelland slaan. Over het eerste half jaar van 2016 zijn dat in totaal vijftig knipsels, 14 uit de NRC, 15 uit het AD en 21 uit de Volkskrant. Aan alleen het AD als halve Rotterdamse krant zou ik dus niet genoeg hebben om me een beetje grondig te informeren (sommige verhalen, bijvoorbeeld over huisvesting, economie en zorg, heb ik in aparte dossiers ondergebracht).
De Volkskrant
Feit 1: Dagelijks komen er wereldwijd 200 duizend stedelingen bij, meer dan 70 miljoen mensen per jaar. In 2050 woont meer dan 70 procent van de wereldbevolking in een stedelijke omgeving. Dat schrijft de Volkskrant in een serie over de wereldsteden van de toekomst. De berichten die ik aan de Volkskrant heb ontleend zijn:
Feit 2: De Rotterdamse geschiedenisdocent Lotfi Abdel Hamid constateert dat een gelijkwaardige basis voor een dialoog in het kader van het isamdebat ontbreekt;
Feit 3: Het aantal armen in Nederland is de laatste jaren sterk gestegen, tot 1,25 miljoen (bron: Sociaal en Cultureel Planbureau);
Feit 4: De betrokken burger regelt z’n eigen zaken. Nederland telt nu 2.531 actieve coöperaties, zo blijkt uit het onderzoek van de Nationale Coöperatieve Raad. Daarvan zijn er 800 gesticht in 2013 of later;
Feit 5: De verandering van de sociale kaart van de stedelijke regio is omvangrijk en structureel. Amsterdam kent nu nog veel sociale menging, maar de stad wordt steeds meer het domein van koopkrachtige huishoudens en hoogopgeleiden, en gaat in de richting van ‘homogeen welgesteld’. De programmagroep Stadsgeografie van het Centre for Urban Studies van de Universiteit van Amsterdam zegt: “Grijp nu in.”;
Feit 6: Cultuurhistoricus Thomas von der Dunk verklaart de electorale opstand die nu in Europa en Amerika tegen de neoliberale beleidsconcensus woedt. Die opstand betreft vooral de voorrechten die de bovenlaag voor zichzelf heeft gereserveerd (Opinie & debat 7 mei 2016);
Feit 7: In de stad valt meer te verdienen. In Rotterdam is het loonniveau 2,8 procent hoger dan dat van werknemers met vergelijkbaar werk buiten de stad (onderzoek Planbureau voor de Leefomgeving (PBL));
Feit 8: Een snelle integratie van asielzoekers voorkomt niet alleen langdurige werkloosheid en criminaliteit, zij stimuleert juist ook terugkeer naar het land van herkomst. Volgens een gezamenlijke studie van het SCP, de WRR en het wetenschappelijk onderzoekcentrum van het ministerie van Justitie;
Feit 9: Voor de politieke partij heeft het laatste uur geslagen. Het advies van politiek historicus Geerten Waling (Universiteit Leiden): : “Maak lijsten met kandidaten op persoonlijke titel, dus zonder programma. Wijs alle zetels toe volgens voorkeurstemmen”;
Feit 10: Legalisering van cannabisteelt en –handel is juridisch mogelijk (professor Piet Hein van Kempen, Radboud Universiteit Nijmegen);
Feit 12: Zonder extra geld kunnen de grote steden onmogelijk vluchtelingen opvangen (brief van acht wethouders van de vier grote gemeenten).
Verder heb ik boeiende verhalen bewaard over het Rotterdamse theatercollectief Wunderbaum; het ‘Wereldparlement van burgemeesters in september van dit jaar in Den Haag; de Rotterdamse architectuurbiënnale; interpretatie van cijfers over misdaad en veiligheidsgevoel; de invloed van het regiem van Eritrea in Nederland; de omgang met stadsnomaden, en burgers die ordeteams vormen.
De prijs voor het interessantste Vk-artikel gaat naar de rechtsfilosoof Afshin Ellian, onder het motto: ‘Bestrijd de islamisten nu het nog kan.’ Ellian stelt dat “als moslims het willen, alle terroristen kunnen worden aangehouden, want ze kennen elkaar allemaal. Uit lafheid, angst of lichte sympathie doen ze dat niet. Als de moslimgemeenschap jihadisten gaat aanpakken, neemt de kans op inter-etnische conflicten juist af.” Arnon Grunberg heeft het ergens in zijn voetnoot ook over de dreiging van de radicale islam. Hij concludeert: “Het gevaar is dat men alle problemen wil oplossen in plaats van te erkennen dat veel problemen onoplosbaar zijn. Iets doen is dikwijls desastreuzer dan niets doen.”
Het Algemeen Dagblad
Feit 23: Steeds meer gemeenten snijden in betaald parkeren. In het overzicht tarief duurste steden met parkeren op straat staat Rotterdam met € 3,33 op de vierde plaats;
Feit 24: Rotterdam breidt aanpak tegen witwassen uit. In 2015 is 10 miljoen euro aan crimineel verdiend geld in beslag genomen. 3,2 miljoen daarvan is afkomstig van illegale banken die worden gebruikt om zwart geld naar het buitenland te sluizen;
Feit 25: Rotterdam blijft de armste van de vier grote steden. Het gemiddelde netto besteedbaar inkomen lag in 2013 met 29.900 euro zo’n 14 procent onder het landelijk gemiddelde. Ruim de helft van de 285.280 huishoudens heeft een inkomen waarmee het tot de ‘onderste’ 40 procent van Nederland behoort (Rotterdams Bureau voor de Statistiek);
Feit 26: Rotterdam prijkt steeds vaker boven aan de goede lijstjes, maar veel Rotterdammers profiteren daar nog nauwelijks van. Dat zegt Lars Klappe van de Jonge Socialisten;
Feit 27: De wijkagent is te weinig in de wijk, omdat zijn tijd steeds meer door andere taken wordt opgeslokt. Er moet 1 wijkagent op elke 5.000 inwoners zijn (AD 8/6/2016);
Feit 28: De prestaties van het Rotterdamse stadsbestuur vallen tegen. Halverwege de bestuursperiode zijn nog maar twee van de tien doelstellingen uit het collegeprogramma gehaald, constateert de Rekenkamer Rotterdam;
Feit 29: Rotterdam koopt jaarlijks voor circa 1,2 miljard in aan diensten en producten, maar de gemeente blijft vatbaar voor belangenverstrengeling omdat integriteitsregels onvoldoende worden nageleefd (Rekenkamer Rotterdam).
In het AD-archief zitten ook nog berichten over: de integratietour 010 van wethouder Schneider; een onderzoek naar de vraag hoe Rotterdammers de stad ervaren, het begin van de manifestatie Rotterdam viert de stad; de terreurafdelingen van de gevangenissen in Rotterdam en Vught die uit hun voegen barsten met jihadisten en een reportage waaruit blijkt dat Rotterdam geen Molenbeek is. Plus vier stukken die doubleren met eerdergenoemde stukken uit de Volkskrant.
De NRC
Feit 37: Special ‘Verstoring en vernieuwing’, over start-ups van brutale nieuwkomers zoals Uber en Airbnb (2 en 3/1/2016);
Feit 38: Een special over de slimme stad met voorbeelden van intelligente technologie (23/1/2016);
Feit 39: Rotterdam had vorige jaar 12 mensen in beeld die verregaand geradicaliseerd zijn, veelal mannen tussen 18 en 25 jaar (Meld- en Adviespunt Radicalisering (MAR));
Feit 40: Laat burgers samen oplossingen voor de politiek bedenken. Verslag van een G1000 in Amersfoort. Een vorm van deliberatieve democratie;
Feit 41: Bepaalde etnische groepen zijn oververtegenwoordigd in de misdaadcijfers. Hoe komt dat? Eén van de conclusies: je buurt zegt meer dan je afkomst (Bureau Driessen, onderzoek Rotterdamse straatjeugd, 2014);
Feit 42: De grote stad bloeit, maar niet iedereen geniet daarvan mee. Tweedeling dreigt (Atlas voor Gemeenten).
Minder belangrijke feiten uit de NRC: tijdens de voorjaarsvergadering van het IMF blijkt onder meer dat de opstand van de burger nu ook de wereldeconomie bereik; Ook het CPB ziet in zijn Middellangetermijnverkenning (maart 2016) inkomenskloof tussen arm en rijk toenemen; het planbureau SCP vraagt zich af of de burgers nog wel tijd voor en zin in meedenken over hun leefomgeving hebben, en tenslotte dertig vragen over asielzoekers, asielcentra en asielbeleid (NRC 3/2/2016).
Drie verhalen die doubleren met verhalen uit de Volksrant en het AD (over wietteelt reguleren, positie Eritreeërs en het Rotterdamse wijkprofiel qua veiligheid, leefbaarheid en welzijn).
Het laatste feit dat ik heel opmerkelijk vond (en dat dus ook voor een prijs in aanmerking komt) betreft het grote verhaal in de NRC onder de kop ‘We zijn er. Wen er maar aan.’ Drie activistische moslims laten zich inspireren door de strijd die Malcolm X voerde voor gelijke rechten van zwarten in de Verenigde Staten en keren zich tegen de ‘dubbele maat’ (‘double standard’). Voorbeeld: Een moskee wordt belemmerd in het doen van een gebedsoproep, terwijl kerken wel klokken mogen luiden. En: waarom mag de paus zich wel negatief over homo’s uitlaten en wordt een imam die dat doet de toegang tot Nederland geweigerd?
