DAG 95: Erik Hoeflaak

“In het kader van de cocreatie hebben de Middellanders best een boel geld gekregen. Waar ga je dat aan besteden? Negen miljoen is zoveel geld, op een gegeven moment ben je klaar met dat uitgeven aan een nieuw speeltoestelletje, een extra struikje of het verwijderen van een parkeerplaats. Dat zijn allemaal goeie dingen die mensen direct willen. Dus dat moet je ook vooral doen, als dat niet veel andere dingen in de weg zit en als daar draagvlak voor is. Maar daarmee verspijker je geen negen miljoen. Dus moet je zoeken naar zogenaamde strategische interventies die je kan doen. Die gaan wat meer geld kosten maar ook op de lange termijn meer rendement opleveren. De vraag is daarom: waar wil je naar toe? En ook daarom moet je het over de toekomst van Middelland willen hebben.”

Aan het woord is Erik Hoeflaak. Rond zijn zestiende kwam hij in contact met Rotterdam. Hij woonde in Papendrecht en ging in de weekenden met de bus of op zijn Puch naar het uitgaansgebied rond de ’s-Gravendijkwal met jazzcafé Dizzy, Heavy en de Tudorbar. “Je had toen Pandora’s Music Box in De Doelen, The Simple Minds speelden in Lantaren Venster in het Oude Westen en de band Kiem was die tijd heel populair.”
Nadat hij in Delft civele planologie had gestudeerd, kwam hij via Spangen uit op de Claes de Vrieselaan waar hij ondertussen 23 jaar in een grote bovenwoning met dakterras woont. Tot volle tevredenheid.

We zitten op het terras van de Urban Espresso Bar West. “In New York zijn overal plekken waar je gewoon in het openbaar aan een tafel kan gaan zitten zonder iets te hoeven bestellen. Waarom zetten we geen tafels op het Middellandplein?”
Erik heeft net voor Mooi, Mooier Middelland een eerste notitie over de toekomst van de buurt geschreven. Als toekomstthema’s stelt hij om te beginnen voor:

1) milieu en duurzaamheid;
2) buitenruimte, stedeijk microklimaat en groen;
3) samenleven;
4) voorzieningen;
5) uitstraling.

Hij vult die thema’s aan met tal van praktische suggesties. Enkele voorbeelden:

• Gebruik minder kraanwater, houd regenwater langer vast en transformeer het rioolsysteem van gecombineerd naar gescheiden.
• Bereikbaarheid en veiligheid voor fietser en wandelaar zijn belangrijker dan de mogelijkheid om auto’s te parkeren.
• Er is ruimte, net als nu, voor opvang van mensen voor wie de wereld best ingewikkeld is.
• Laat de Oostervant uitgroeien tot een centrum voor ontmoeting, sport en zorg voor de wijk. Bouw op het zwembad toegankelijke woningen voor ouderen
• Kan nog mooier: puien van winkels, de dakdozen, geen plastic kozijnen meer toestaan.

 Ik merk dat het plan om drie mijloen te steken in het verplaatsen van opvangvoorzieningen aan de’s-Gravendijkwal je dwars zit.
“Ja, dat vind ik een hier-en-nu-probleempje oplossen en geen strategische interventie. Die drie miljoen kan je volgens mij veel beter geheel of gedeeltelijk inzetten door het bijvoorbeeld te hebben over de betekenis van het zwembad-recreatiecentrum Oostervant voor Middelland. Raar als zo’n afweging niet gemaakt zou worden. Laten we een proces organiseren om het daar met zijn allen over te hebben. Over vragen als ‘Hoe wil je in deze wijk met elkaar samenleven?’ en ‘Voor wie is er hier plaats?’. Voor mensen die in opvangvoorzieningen leven, voor mensen die weinig inkomen hebben en hier toch prettig ouder willen worden, of is het dadelijk een wijk voor alleen maar yuppen en rijke gezinnen? Middelland heeft de gelukkige omstandigheid dat er van alles wat is. Misschien moeten we dat koesteren. Ik ga daar niet over, maar je moet er wel een debat over voeren.”

Toch wil ik ook weten wat jij als bewoner van Middelland de belangrijkste thema’s vindt.
“Ik vind samenleven wel belangrijk. Hoe is de bevolkingsopbouw? Kunnen mensen hier prettig oud worden? Hoe zijn de onderlinge verbanden? Je hoeft niet allemaal bevriend met elkaar te zijn, maar hoe ga je met elkaar om in een tijd dat de overheid steeds meer terugtreedt. Dat hoeft niet veel geld kosten, maar het is meer de vraag hoe je het organiseert. Het hoeft hier niet gelijk een Vinex-wijk te worden, maar als we het over auto’s hebben, dan vraag ik me wel af waarom de wegen zo breed zijn, en de fietspaden zo klein, en waarom er zo hard gereden moet worden. Op de Middellandstraat staan de fietsen richting de stad vaak in de file en hebben ze moeite om elkaar in te halen. Het feit dat wij een fietsentrommel en een bovenwoning hebben heeft er wel voor gezorgd dat wij hier zijn blijven wonen.We kunnen onze fietsen kwijt en ik heb zelf zonnecellen op mijn dak gelegd. Die grote bedrijven heb ik daar niet meer voor nodig. Dat geeft een enorm gevoel van vrijheid en bovendien levert het geld op. Je hebt nu veel regelgeving van dingen die niet mogen, maar een wijk zou zo krachtig moeten zijn dat je op de bewoners kan vertrouwen. Stop met die regels. Stel kaders, maar laat de bewoners verder doen wat ze kunnen doen. En mocht het dan niet goed gaan, dan ruimen we het weer op en dan doen we het weer anders. Neem iemand die een terras wil maken. Sta dat toe. Veroorzaak je één keer overlast, dan krijg je een waarschuwing. Doe je het een tweede keer, dan is het gewoon afgelopen. Hoe simpel kan het zijn. Regels slaan initiatieven dood.”

Wat vind je van het woonreferendum over de vraag of er twintigduizend betaalbare woningen moeten worden afgebroken?
“Ik heb enige moeite met referenda. Zeker als het over complexe dingen als woonvisies of Europa gaat. Bent u voor of tegen Europa? Wat is dat voor vraag? Europa is er. Problemen over dat soort onderwerpen kun je niet in één vraag neerzetten. Referenda, daar ben ik niet zo voor. Je moet het debat voeren en in dit geval spitst dat zich toe op de vraag ‘20.000 sociale woningen meer of minder?’. De vraag is eerder of je vindt dat woningvoorraaad in Rotterdam wat uit balans is. En als je dat vindt, dan moet je dingen doen. Dat kan door andere woningen bij te bouwen. Dan wordt het percentage vanzelf lager. Of je kan de slechte voorraad vervangen door andere woningen. Ik denk dat het goed voor een wijk is als je een goede mix hebt. Dus dat betekent dat je niet rigoureus moet zeggen ‘we slopen twintigduizend woningen’. Nee. Voor sommige wijken kan het een goed plan zijn om een aantal woningen te slopen, en dan moeten we vooral met de slechte woningen beginnen en daar wat anders voor neerzetten. En waarom zou je in Hilligersberg geen sociale woningen maken? Daar kan er makkelijk eentje bij. Per saldo is het goed om te werk te gaan via een geleidelijk proces per wijk. Nu wordt het een beetje politiek misbruikt. Zo van ‘arme mensen, stem vooral op ons want dan heb je kans op een woning’. Ja, zo is de werkelijkheid niet. Je moet juist gaan kijken hoe je de doorstroming kan bevorderen, zodat gezinnen met een kleinere beurs weer in die woningen kunnen. En je moet de leefbaarheid in wijken proberen te bevorderen.”

Kijkend naar Middelland. Hoe zouden de woningen daar verdeeld moeten zijn?
“De basis, zoals ooit bedacht door de ontwerper van de buurt, G.J. de Jongh, is goed. Maar het heeft niet alleen met inkomen te maken, want studenten zijn bijvoorbeeld een arme groep die toch weer anders in het leven staan dan andere mensen met lage inkomens. Etnische achtergrond is ook een factor. Het is fantastisch dat in Middelland geen enkele etnische groep de boventoon voert. Het zou mooi zijn als die hier allemaal kunnen blijven functioneren. Maar wat zijn getallen? Ik denk dat je wel kritisch naar de kwaliteit van de sociale woningen moet kijken. De ene wijk kan misschien wel meer ‘sociaal’ hebben omdat zo’n wijk anders in elkaar zit. Ik denk dat je in het Oostervantgebied best nog wat herenhuizen en dat soort dingen voor gezinnen met midden- en hogere inkomens kunt neerzetten, en tegelijkertijd ook een aantal sociale woningen in een torentje boven op de Oostervant. Ik weet niet of het technisch haalbaar is. Je kan ook de parkeergarage die daar zit beter gaan gebruiken en de auto’s van de straat gooien. “

Eerder zei je dat bepaalde dingen die je wilt veranderen of verbeteren, zoals de vraag hoe je met elkaar om gaat, eerder een kwestie van organiseren zijn dan van geld. Maar hoe organiseer je dat soort problemen?
“Ja, dat vind ik ook een lastige vraag. Ik vind niet dat je voor elk dingetje inspraak moet hebben. Dan krijg je een briefje om langs te komen en mee te praten. Ik denk dan: ‘overheid, doe gewoon je werk’. Daar hoeven wij toch niet over mee te praten. Het kan wel goed zijn om te beginnen met de vraag wie geïnteresseerd is in praten over de toekomst van Middelland. Als mensen het idee hebben dat zoiets zinvol kan zijn en iets kan opleveren, dan moet je daarmee beginnen en nagaan of iets voldoende draagvlak heeft. Dat is best ingewikkeld. Hoe je enigszins waardevrij mensen informeert. Iemand die zo’n toekomstverhaal goed en enthousiast kan vertellen, dat is belangrijk. Het hoeft niet altijd waar te zijn, maar wel geloofwaardig. De stedebouwkundige Ashok Bhalotra is zo’n goede verteller. En als de overheid er niet is, gaan we gewoon door.”