Op zijn oude dag stelde Nico Haasbroek zich een nieuwe uitdaging: hij zette zich aan tot het schrijven van een roman. Ondanks zijn grote ervaring als audiovisueel journalist ging Nico niet over één nacht ijs. Een goede vriendin combineerde de rol van muze en redacteur. Zij vertelde hem tijdens regelmatige ontmoetingen bij de ijsboer wat ze van zijn literaire prestaties dacht. Vaak nam Nico haar raadgevingen aan, niet altijd. In de roman zien we daarvan de echo want zijn hoofdpersoon is ook romancier en hij legt elk nieuw hoofdstuk voor aan Eva, een jonge vrouw met een messscherp intellect, die hij in een ijszaak had leren kennen.
Het boek heet ¨Tijdverdrijf¨. Dat is niet voor niets. Nico Haasbroek, inmiddels 77, is al heel wat jaartjes met pensioen. Hij heeft zijn vrije tijd ingevuld met vele activiteiten. Hij adviseerde media en vakbonden in Benin en Bangladesh. Hij verzorgt cursussen voor aankomende mediapersoonlijkheden. Hij verwierf zich bekendheid als de Middellandman, die probeerde de eigen buurt – zo´n beetje tussen Beukelsdijk, ś-Gravendijkwal, Rochussenstraat en Heemraadssingel steviger in zijn kracht te zetten.
De geranium(s)
Toch ziet Nico Haasbroek hoe het rondom hem stiller wordt. Dat geldt voor iedereen die het naar zijn zin had tijdens een druk werkzaam leven. Men gunt je rust achter de geraniums zoals het godvergeten cliché luidt. Tijdverdrijf gaat over een ouwe vent die zijn nadagen betekenis wil geven. Hij laat zich niet overbodig verklaren.
Die ouwe vent toont grote overeenkomsten met de auteur. Nico Haasbroek creëerde een alter ego dat in tegenstelling tot hij zelf niet in een gemeentelijk monument woont maar in een luxueus appartement waar hij het leven leidt van een goed geconserveerde vrijgezel die met toupet en andere hulpmiddelen zijn ware leeftijd verhult. Hij heet Peter Wallmann. Dat is tevens de auteursnaam van Tijdverdrijf maar Nico Haasbroek maakt er op zijn website geen geheim van dat hij de roman heeft geschreven.
Toch (nog) liefde
Zelf heb ik de zeven kruisjes achter de rug. Je krijgt in mijn levensfase een goed gevoel van dat boek. Weliswaar moet Peter Wallmann inmiddels professionele hulp inroepen om nog aan zijn gerief te komen maar de door hem geëngageerde horizontales hebben allemaal een gouden hart. Hun door geld gedreven engagement neemt weldra de vorm aan van genegenheid en in één geval van ware liefde ondanks een leeftijdsverschil van minstens veertig jaar. Zo zien wij oude lullen het graag.
Optimisme
Wat is de plot van Tijdverdrijf? De agenda van Peter Wallmann raakt allengs leger en hij krijgt de indruk dat de maatschappij bezig is hem overbodig te verklaren. Hij verzet zich daar tegen. Eerst organiseert Peter een grote avond in een soort Oude Luxor om leeftijdgenoten een hart onder de riem te steken. Dan komt hij op een lumineus idee. Vanuit zijn woonkamer heeft hij uitzicht op een volkstuincomplex in de verte waarin de Rotterdammer, zelfs de oppervlakkige Rotterdammer, meteen Streven naar Verbetering herkent, iets ten noorden van de spoorlijn naar Schiedam ter hoogte van de moskee op het Aelbrechtsplein. Wallmann verwerft zich daar een huisje en merkt dat het park in financiële moeilijkheden verkeert. Hij stelt voor het park te herscheppen in een lusthof. Hij bedoelt dat letterlijk. De huizen en de tuintjes worden plekken waarin mensen elkaar kunnen ontmoeten en tegelijkertijd elkaars lichaam verkennen. Wallmann vindt een gefortuneerd medefinancier. Er komt een verwarmd zwembad en een filiaal van zijn geliefde ijswinkel. Gaat dat zomaar? Ja dat gaat zomaar.
Als Wallmann iets wil, lukt dat meteen. Komt iemand met tegenwerpingen dan heeft die het van zijn argumenten niet terug. De held van Nico Haasbroek heeft niet alleen gelijk maar krijgt het ook. De meerderheid van de volkstuiniers wil het experiment wel aangaan. De hoeren met het gouden hart zetten hun kennis van zaken belangeloos in want een bordeel mag de lusthof nooit zijn. Het motto blijft ´Streven naar verbetering´. Alleen niet meer met schoffel, schop en hark. De eigen persoonlijkheid staat centraal. In de lusthof kun je zijn wie je wilt zijn samen met wie bereid is mee te doen.
Een sterkere vijand
Een aanval van de preutse (en door Erdogan geïnspireerde) minderheid wordt gemakkelijk afgeslagen maar dan verschijnt er een sterkere vijand ten tonele. Ook die zal in het stof bijten maar ik zou teveel prijs geven als ik hiervan het wat en hoe vermeld. Ook het opmerkelijke einde blijft hier verborgen. Wel moet U weten dat Wallmann zich in de praktijk vooral als waarnemer opstelt. Hij lijkt tot in het laatste kwart van Tijdverdrijf wel de vlieg op het behang. Hij ziet toe en zegt er het zijne van zonder in de feestelijkheden te participeren. Tenminste tot drie kwart van het boek.
Nico Haasbroek heeft een optimistische roman geschreven met een held die meteen al zegt, wat de meeste mensen pas ´s-avonds in bed bedenken als het te laat is om het debat nog te winnen. Je mag natuurlijk reageren me: ¨De meeste dromen zijn bedrog¨, maar daar heb je alleen jezelf mee. Je kunt er beter vanuit gaan dat er ondanks alle verval nog iemand is die je hart heeft gestolen. Dan kun je niet in je kamer blijven zitten. Dan moet je er achter aan
